İngiliz gazeteci ve yazar Mark Forsyth’in kaleme aldığı “Sarhoşluğun Kısa Tarihi,” dünya tarihinde “içki içmek”ten ziyade, sarhoş olmanın, nasıl ve neden sarhoş olunduğunun, sarhoşluğun sonuçlarının hâlleri üzerinde duran bir kitap.
1977 yılında doğan İngiliz gazeteci ve yazar Mark Forsyth, Lincoln College ve Oxford Üniversitesi’nde İngiliz Dili ve Edebiyatı Eğitimi almış. İngiliz dilinin etimolojisi, dilbilgisi, sözcük ve ifadelerin kökenleri, geçirdiği dönüşümler, retorik, düzyazı üzerine araştırmalar yapmış. 2012 yılında “Etymologicon”, 2013’te “The Horologicon”, 2014’te “The Elements of Eloquence” kitaplarıyla uluslararası alanda üne kavuşmuş. Halen New York Times, Wall Street Journel, Huffington Post gazetelerindeki köşe yazılarıyla beraber, kendi kişisel blog sitesi “Inky Fool”da unutulmuş İngilizce sözcüklerin ve ifadelerin izini süren Mark Forsyth, A7 Kitap tarafından Çağdaş Gümüşoluk çevirisiyle yayımlanan “Sarhoşluğun Kısa Tarihi” kitabında, bu sefer, kendi deyimiyle, “insanlığın en kafası kıyak” tarihinin dökümünü ortaya çıkarıyor.
On sekiz bölüme ayrılan kitapta Forsyth, öncelikle içkinin, insanın, “insan olmadan” önceki evrim dönemine iniyor. Doğada var olan bitkilerin, ilkel suların, saf şekerin nasıl alkole dönüştüğünü anlatan yazar, sonrasında içkinin ve içme eyleminin tarih öncesi zamanlarına giderek, tarih yazımının başlamasından önce içkinin insanla nasıl buluştuğuna değiniyor. Devamında, tarihin ilk “barlarının” çıkış noktası olan Sümerlilerin birayla “long drink”in temellerinin atılışına odaklanan ve ardından Antik Mısır’da, Yunan Sempozyumlarında içkinin tüketiliş biçimini irdeleyen Mark Forsyth, bu kez gözünü İncil’e çevirerek Kutsal Kitap’ta içkinin yerine dikkat çekiyor. Roma’nın içki kültürüne değindikten sonra Karanlık ve Orta Çağ’daki içki kültürünü sonrasında Azteklerin içki ritüellerini inceleyen Forsyth, Avustralya’da nasıl içildiğini aktarıp Amerika’ya dönüyor ve Vahşi Batı’nın meşhur “salonları”nda alkol tüketimine ışık tutuyor. Sağlam içicilerin ülkesi Rusya’da alkolle ilgili olan bitene göz gezdiren yazar, son olarak Amerika’da içki yasağının olduğu döneme ışık tutarak kitabını tamamlıyor.
Şimdiye kadar dünyanın dört bir yanından içkiyle ilgili belki binlerce kaynak niteliğinde kitap yazıldı. Araştırmalar yapıldı. Ancak ben her ne kadar kitabın “içki içme eylemine” değinsem de, Mark Forsyth’in kitabı bu “eylemin” sonunu, yani sarhoşluğu ve sarhoşluğun tarihini anlatması bakımından bu külliyat içinde farklı bir yerde konumlanıyor. “Sarhoşluk evrensel dense yeridir. Hemen her kültürde içkinin yeri vardır. İçmeye meraklı olmayan kültürler de -Kuzey Amerika ve Avusturalya’nın yerli kültürleri- içkiye düşkün kültürler tarafından sömürgeleştirildiler zaten. Öte yandan, sarhoşluk farklı zamanlarda farklı yerlerde farklı anlamlara gelebilmektedir. Kutlama, ritüel, birilerine dalaşmanın bahanesi, alınan bir kararın, yapılan bir anlaşmanın tasdiki ve daha farklı binlerce anlama gelebilmektedir. Antik Persler büyük bir siyasi karar almadan önce meseleyi iki kere tartışırlardı: bir sarhoş kafayla bir de ayık kafayla. İkisinde de aynı karara varırlarsa, harekete geçerdi,” diyor örneğin Forsyth. Ve “Sarhoşluğun Kısa Tarihi” de tam olarak çakırkeyifliğin, iş çıkışı yuvarlanan iki tekin ya da akşam üstü keyif içkisinin değil, dünyanın zil zurna hâllerinin tarihini ortaya döküyor.
edebiyathaber.net (31 Aralık 2024)
