Şebnem Pişkin: “Neyzen Tevfik’in kişiliğine uygun ‘kalıplara sığmayan ve zihinlerdeki kırılmaz tabuları’ insana sorgulatan bir roman.”

Söyleşi: Deniz Ada

Bodrum doğumlu ünlü hiciv ustası ve neyzen Tevfik Kolaylı’nın yaşamı roman oldu. Bodrumlu yazar Şebnem Pişkin tarafından kaleme alınan Kırık Ney, ney sazının büyülü dünyasını Neyzen Tevfik’in çalkantılı yaşamıyla birlikte konu alıyor. 28 Ocak Neyzen’in ölüm yıldönümü öncesinde Kırık Ney’i yazarıyla konuştuk.

Neden Neyzen Tevfik?

Bodrum’da yaşayan ve bir süredir neye merak sarmış biri olarak ister istemez yolum Neyzen Tevfik’le kesişti. Ney’in büyülü dünyasını onun kalıplara sığmayan kişiliğiyle ve yaşantısıyla birlikte okuyucuya sunmak istedim. Böylece ortaya salt bir biyografik romandan ziyade tam da Neyzen Tevfik’in kişiliğine uygun “kalıplara sığmayan ve zihinlerdeki kırılmaz tabuları” insana sorgulatan bir roman çıktı.

Ne gibi kırılmaz tabular mesela?

Neyzen Tevfik yaşamı boyunca ve hatta günümüzde bile toplum tarafından kabul görmeyen bir profil çiziyor. Örneğin “Ayyaştan neyzen olur mu?” ya da “Mevlevihanede büyüyen biri nasıl alkolik olur?” gibi. Oysa Neyzen Tevfik, Mevlana sevgisiyle tekkeye giriyor ancak Mevlana’yı orada bulamayınca kendini tekkeden dışarı atıyor. Geleneklere ve kalıplara sığmayacak kadar yüce bir ruhu olduğunu farkında. Ruhundaki onanmaz yaraları ve hasreti ney’iyle dile getirirken dünyaya ve tüm insanlara adeta kafa tutuyor. İnsanlar tasavvufun özü olan sevgi ve aşk’ı teğet geçerek sadece bir araç olan “ney”in bir ayyaş tarafından üflenip üflenemeyeceği meselesine takılıyorlar. Oysa kendi zihinlerindeki kalıplardan sıyrılıp kurtulabilselerdi bugün Neyzen Tevfik’in içkisini değil ondaki aşkı konuşuyor olurlardı.

Kitapta ney sevdasını neyzene duyulan bir aşk kurgusu içinde veriyorsunuz. Bunun sebebi nedir?

Ney’in tasavvufi boyutunu düşündüğümüzde bu konuda yazılan bir kitabın geleneklere ve ney’in temsil ettiği kavramlara uygun düşmesi gerekir. Örneğin kitabın isminin Kırık Ney oluşu ve ney’in kırılması bile bu saza gönül vermiş insanları incitebilir. Oysa “ney” sadece bir semboldür. Tıpkı Kâbe’deki Hacerül Esved’in aslında taştan başka bir şey olmaması gibi ney de hakikat yolcusu için bir vesiledir. Asıl mesele Aşk’a ulaşmaktır. Roman kahramanı Nevbahar’ın neyzene duyduğu aşk, tasavvufi dünyada insanın aşka bakış açısını sorgulatmayı hedefliyor. Okuyucu kitabı okurken Nevbahar’ı kınayabilir, ya da neyzen vesilesiyle Aşk’a ulaşmasını takdir edebilir. Bu okuyucuya kalmış… Neyzen Tevfik’i konu alan bir kitabın tıpkı onun taşkın kişiliği gibi düşüncelerdeki kalıpları kırması gerekirdi, öyle de oldu.

Kırık Ney’in tiyatroya uyarlandığını biliyoruz. Ne zaman izleyebileceğiz?

Kırık Ney Tiyatro Ak’la Kara Bodrum tarafından Ekim 2023’de tiyatro seyircisiyle buluşacak. Merakı gidermek için şimdiden kısa bir tanıtım fragmanı yayınladık. Neyzen Tevfik, usta tiyatro oyuncusu Kerem Kobanbay tarafından canlandırılacak.

Kitap künyesi:

Baskı tarihi: Ocak 2020

Yayınevi: Kent Kitap

Kapak çizimi: Bora Saraçoğlu

Yazar: Şebnem Pişkin

Arka kapak

Hüzünlüdür ney, hüznü sever.

Bu yüzdendir belki, hep hüzünlü insanlar ney üfler.

Ayrılıklardan şikayet edenler, hiç’liğe kucak açanlar, mukaddes bir azâb’ı olanlar sever en çok ney’i.

Bilinmezin ve erişilmezin özlemiyle gönülleri tutuşan ezeli yenikler için bir sırdaş, bir yoldaş, bir dert ortağıdır adeta ney.

Ruhu ipek bir kumaş gibi örseleniveren fânilerin dermanıdır.

Dünyayı tahammül edilemez bir gurbet bilenlerin tek kurtuluş noktasıdır.

Âlemin özü olan insan, kendi varlığına benzetir ney’i. Bu yüzdendir ki hep ağlatır insanı, ney sesi. Aslında aşk yolunun yolcusu için hepsi birer duraktır. Hem ney’i, hem de neyzen’i…

Yazar hakkında

Şebnem Pişkin 6 Ocak’ta doğdu. Ortaokulu Erenköy Kız Lisesi’nde, liseyi İstek Vakfı Acıbadem Lisesi ve Kadıköy Kız Lisesi’nde okuyan yazar, lisans eğitimini Marmara Üniversitesi İşletme bölümünde tamamladı.(1999) Bir süre iş dünyasında otomotiv, bilişim ve turizm sektörlerinde satış ve pazarlama alanında çalıştıktan sonra ilk kitabı Bir yayınlandı (2006). Bu kitabıyla Türkiye’nin en iyi 10 kişisel gelişim yazarından biri seçildi. Aynı kitap farklı yayınevlerinden üç baskı yaptı.

Tasavvuf bilgisini fantastik kurguyla birleştirerek yazılar yazan Şebnem Pişkin çocuk edebiyatına da çok sayıda eser verdi. Çocuklara tarihi sevdiren Zamanın Bekçileri – Zaman Koridoru serisi ilköğretim kurumlarında en çok okunan kitaplar arasına girdi. Çeşitli edebiyat dergilerinde de yazılar yazan Şebnem Pişkin, aktif olarak deniz küreği sporuyla ilgileniyor ve Bodrum’da ikamet ediyor.

Yayımlanmış eserleri

Bir (2006)

Tuğra (2008)

İsrafil’in Aynası (2009)

Kırklar Diyarı (2010)

Efsun (2011)

Sevgili Abdülhamit Han (2011)

Celâleddin (2012)

Gece Taşı (2013)

Avucumda Açan Us Çiçekleri (2014) (Şiir)

6 Üstü Hikaye (Hikaye)

Mehmed’e Gönderilmeyen Mektuplar (2015)