Asıl düşmanımız kim?
“Ahlaki olanla mı daha fazla ilgilenmek gerekir, yoksa bize yararı dokunanla mı? Ahlaki olan, her yerde işe yaramıyor. İşe yarayan, her zaman ahlaki değil. İspatı: devlet teorisi. Kötülük, yanlışlık ve zalimlik acımasızca kullanılıyor. Ve bunu yapan bazı devletlerin hazırda tuttukları şaşırtıcı bir cevapları var, lafebeliği de diyebiliriz bir bakıma. Tüm insanlar melek olsaymış, devletin bu tür araçlar kullanmaya ihtiyacı olmazmış! Şeytana özgü bir ironi. Despotların diyalektiği.”
Yıl 1944, İkinci Dünya Savaşı’nın son yazı. İzinden dönen asker Walter Proska, yolda küçük bir birliğe rastlar. Ordunun unuttuğu bu birlikte, yakıcı güneşin ve partizanların bitmek bilmeyen saldırıları altında, Proska’nın silah arkadaşları ölümü arzulayan, deliliğe sığınan askerlerdir. Savaşın emir-komuta zincirine dayanan kırılmaz döngüsü bir süre sonra Proska için anlamını yitirir ve böylece bambaşka sorular kendini dayatır: İnsan görev uğruna vicdanını susturmalı mıdır? Düşman aslında kimdir? Seçme özgürlüğü ne demektir ya da masumiyeti kaybetmeden de taraf seçmek mümkün müdür?
Siegfried Lenz, Saf Değiştiren’i 1951’de kaleme aldı. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, Almanya’nın o günkü şartlarında yankı bulmayacağı düşüncesiyle yayımlanmayan roman, gün ışığına çıkmak için yazarının ölümünü bekledi ve yazılışından 65 yıl sonra, ilk kez 2016’da yayımlandı. Lenz’in eserinin merkezinde, bireyin totaliter yapılarla hesaplaşması yer alıyor.
#savaş #ikincidünyasavaşı #doğucephesi #ruscephesi #almanordusu #kızılordu #partizanlar #faşizm #komünizm #doğubloku
SIEGFRIED LENZ, 1926’da Doğu Prusya’daki Lyck’te doğdu. 1973’te Alman Dil ve Edebiyat Akademisi üyeliğine seçildi. Roman, deneme öykü dallarında ürün veren, radyo ve sahne için tiyatro oyunları yazan Siegfried Lenz’in aldığı ödüller arasında, 1961 Bremen Edebiyat Ödülü, 1979 Andreas Gryphius Ödülü, 1984 Thomas Mann Ödülü, 1988 Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Birliği Barış Ödülü ile 1999 Frankfurt Şehri Goethe Ödülü sayılabilir. Son olarak 2003’te Johann Wolfgang von Goethe Altın Madalyası’yla onurlandırılan yazarın yapıtları bugüne kadar Türkçe de dahil olmak üzere otuzdan fazla dile çevrildi. Lenz, 2014’te öldü.
edebiyathaber.net (20 Kasım 2018)