Zygmunt Bauman’ın “Borçlu Zamanlarda Yaşamak” adlı kitabı, Akın Emre Pilgir çevirisiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.
Tanıtım bülteninden
Z. Bauman’ın yenilikçi akışkanlık kavramı, 20. yüzyılın ortaları ve sonlarında yaşanmış kayda değer toplumsal ve politik dönüşümleri tarif etmeye dönük bir metafordur. Temsilini moderniteye ait kurumların çözülmesinde ve “akışkan hale gelmesinde” bulur. Bu çerçevede akışkan modernite “post-ütopyacı”, “post-fordist”, “post-Ulusal” ve “post-panoptiktir”. Bauman’a göre, akışkan kapitalizmin son dönüşümlerinde, neoliberalizm (ulus-devlet krizinin hem sebebi hem sonucu olarak) belirleyici bir rol oynamıştır. Bu dönüşümün özelliklerinden biri “üretici toplumdan tüketiciler toplumuna geçiştir”. Bu geçişe insanları “borçlu bir ırka” dönüştüren belirgin ve çarpıcı bir süreç eklenmekte, devletin yeni ama içler acısı rolü “piyasa egemenliğinin cellatlığıyla” sınırlanmaktadır. Bu devlette “insan kaderinin radikal bir şekilde özelleştirilmesi, endüstri ve finansın radikal ölçüde kuralsız hale getirilmesiyle el ele gitmektedir”.
Bauman’a göre, toplumsal olarak inşa edilmiş topluluklarımız, kimliklerimiz ve kurumlarımız daha kararsız ve güvensiz hale gelmiş, bu da devletin gerilemesiyle ulusal sınırların muğlaklaşmasının kaçınılmaz hale geldiği bir dünyada “akışkan kimlikler” yaratmıştır. “Akışkan zamanlar” ayrıca, Bauman’ın çerçevesi içinde, yurttaş hakları kültürü (geleneksel anlamda refah devletine ve modernizmin söylemlerine ait olan kültürün), bu kitapta üzerinde uzun uzun durulacak bir “hayırseverlik, aşağılanma ve damgalama kültürüne” indirgemiştir. (…) Bauman’ı okumak ve onunla sohbet etmek, özellikle incelikli mizahı ve ironi duygusu sebebiyle epey bağımlılık yaratıcıdır. Fakat onunla tartışmak, onunla karanlık bir mağaraya girip saniyeler içinde onu kaybetmek gibidir. Onun farklı bir tünele girdiğini anlamak, tünelin sonunda gözle görülür hiçbir ışığın, hiçbir net patikanın olmadığını fark etmek gibidir. Bauman bizi tarihi, hukuku, ekonomiyi, kültürü ve siyaseti başka bir perspektiften okumaya davet ediyor. Yolculuğun sıkıntılarla dolu yapısını kavramamızı sağlıyor ve bize günümüzde kapitalizmin yarattığı ve onun ayrılmaz parçası olmuş finansal krizlerde tek kurbanın biz olmadığımızı hatırlatıyor…
Citlali Rovirosa-Madrazo
Zygmunt Bauman
1925’te Polonya’da doğan Bauman sırasıyla faşizmi, sosyalizmi ve kapitalizmi eleştirel bir mesafeyi koruyarak yaşamış ve hiçbir zaman bağımsız entelektüel kişiliğinden taviz vermemiştir. 1968’de Polonya’dan sınır dışı edilmesinin ardından İsrail’e, oradan da Leeds Üniversitesi Sosyoloji Kürsüsü’nün başına geçmek üzere Britanya’ya gitmiştir. Bu görevini 1971-1990 arası sürdüren Bauman, ilk yıllardan itibaren hemen her konuda sosyolojik bakışın çerçevesini genişleten eserler vermiştir. Bauman genellemeleri seven bir yazardır; ama yöntembilim ve kavram tartışmaları yerine doğrudan toplumla ilgilenir. Eserleri bir sorun ve teşhis etrafında döner. Bu anlamda Britanya geleneğinden kopar. Göçmenliği, öncelleri K. Mannheim, A. Löwe, N. Elias gibi ona da, ampirik ve pragmatik bir geleneğin şekillendirdiği ada kültürüne dışarıdan bakma imkânı vermiştir. Ayrıca onlar gibi, hakikat ve ahlakı sosyolojiye taşır. Bauman kültür ve iktidarın çözümlemesine özel önem vermiş ve bu çerçevede toplum, ideolojiler, milli kimlikler, devlet, ahlaki seçim, modernizm ve postmodernizm konularını ele alarak sosyolojiye yeni bir soluk getirmiştir. Türkçede yayımlanan kitapları şunlardır: Socialism: The Active Utopia (1976; Sosyalizm: Aktif Ütopya, Çev. Ahmet Araşan, Heretik Yay., 2016); Hermeneutics and Social Science (1978; Hermenötik ve Sosyal Bilimler, Çev. Hüseyin Oruç, Ayrıntı Yay., 2017) Legislators and Interpreters (1987; Yasa Koyucular ile Yorumcular, Çev. K. Atakay, Metis Yay., 1996); Freedom (1988; Özgürlük, Çev. Kübra Eren, Ayrıntı Yay., 2015); Modernity and the Holocaust (1989; Modernite ve Holocaust, Çev. Süha Sertabiboğlu, Alfa Yay., 2016); Thinking Sociologically (1990; Sosyolojik Düşünmek, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay., 1999); Modernity and Ambivalance (1991; Modernlik ve Müphemlik, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2003); Mortality, Immortality and Other Life Strategies (1992; Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, Çev. Nurgül Demirdöven, Ayrıntı Yay., 2000); Postmodern Ethics (1993; Postmodern Etik, Çev. Alev Türker, Ayrıntı Yay., 1998); Life in Fragments-Essays in Postmodern Morality (1995; Parçalanmış Hayat-Postmodern Ahlak Denemeleri, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2001); Postmodernity and its Discontens (1997; Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yay., 2000); Globalization: The Human Consequences (1998; Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay., 1999); Work, Consumerism and the New Poor (1998; Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksul, Çev. Ümit Öktem, Sarmal Yay., 1999); In Search of Politics (1999; Siyaset Arayışı, Çev. Tuncay Birkan, Metis Yay., 2013); Liquid Modernity, (2000; Akışkan Modernite, Çev. Sinan Okan Çavuş, Can Yay., 2017); The Individualized Society (2001; Bireyselleşmiş Toplum, Çev. Yavuz Alogan, Ayrıntı Yay., 2005); Community. Seeking Safety in an Insecure World (2001; Cemaatler. Güvenli Olmayan Bir Dünyada Güvenlik Arayışı, Çev. Nurdan Soysal, Say Yay., 2016); Conversations with Zygmunt Bauman (2001; Keith Tester ile birlikte; Zygmunt Bauman ile Söyleşiler, Çev. Mesur Hazır, Heretik Yay., 2017); Liquid Love (2003; Akışkan Aşk, Çev. Işık Ergüden, Alfa Yay., 2017); Identy: Conversations with Benedetto Vecchi (2004; Kimlik: Benedotto Vecchi Tarafından Gerçekleştirilmiş Söyleşiler, Çev. Mesut Hazır, Heretik Yay., 2017); Art of Live (2008; Yaşam Sanatı, Çev. Akın Sarı, Ayrıntı Yay., 2017); Does Ethics Have a Chance in a World Consumers? (2008; Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var mı?, Çev. Funda Çoban, İnci Katırcı, De ki Yay., 2010); 44 Letters from the Liquid Modern World (2010; Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup, Çev. Ahmet Söğütlüoğlu, Habitus Yay., 2012); Collateral Damage: Social Inequalities in a Global Age (2011; Modernite, Kapitalizm, Sosyalizm: Küresel Çağda Sosyal Eşitsizlik, Çev. F. Doruk Ergun, Say Yay., 2013); Culture in a Liquid Modern World (2011; Akışkan Modern Dünyada Kültür, Çev. Fatih Örnek, İhsan Çapçıoğlu, Atıf Yay., 2015); Liquid Survellance (2012, David Lyon ile birlikte; Akışkan Gözetim, Çev. Elçin Yılmaz, Ayrıntı Yay., 2013); This is Not a Diary (2012; Bu Bir Günlük Değildir, Çev. Didem Kizen, Jaguar Yay., 2014) ve Does the Richness of the Few Benefit Us All? (2013; Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına mıdır?, Çev. Hakan Keser, Ayrıntı Yay., 2014); Practices of Selfhood (2015; Rein Raud ile birlikte; Benlik Pratikleri, Çev. Mehmet Ekinci, Ayrıntı Yay., 2018); Stanislaw Obirek ile birlikte On the World and Ourselves (2015; Dünyaya ve Kendimize Dair, Çev. Burcu Halaç, Ayrıntı Yay., 2017) ve Of God and Man (2015; Tanrı’ya ve İnsana Dair, Çev. Ahmet Emre Pilgir, Ayrıntı Yay., 2015). Ayrıca çok sayıda makale ve kitap eleştirisi yazmış olan Z. Bauman, Modernity and the Holocaust kitabıyla Amalfi Avrupa Sosyoloji ve Sosyal Bilimler Ödülü’nü almıştır. Uzun yaşamına pek çok değerli çalışmayı sığdıran Bauman, 9 Ocak 2017’de hayatını kaybetti.
edebiyathaber.net (27 Eylül 2019)
